Dimishiq (Allbanaadir) – Wasaaradda arrimaha gudaha Ciraaq ayaa beenisay in Mahir al-Assad oo ay walaalo yihiin madaxweynihii xilka laga tuuray ee Suuriya Bashaar Al-Asad uu ku sugan yahay gudaha dhulka Ciraaq.
War qoraal ah oo uu soo saaray afhayeenkooda oo lagu daabacay wakaaladda wararka ee Ciraaq, wasaaraddu waxay ugu baaqday warbaahinta inay “si sax ah u muujiyaan oo ay ka digtoonaadaan gudbinta wararka aan laga helin ilaha rasmiga ah,” iyadoo ku nuux-nuuxsatay in waxa lagu faafiyay baraha bulshada ee ku saabsan joogitaanka Mahir al-Assad ee Ciraaq uu ahaa war aan “sax ahayn”.
Tan iyo markii uu burburay nidaamka Bashaar Al-Asad todobaadkii hore, isla markaana ay madaxweynaha xilka ka tagay iyo qoyskiisa ay tageen magaalada Moscow, ayaa waxaa aad loo hadal hayay halka uu ku dambeyn doono walaalkii Maher oo lagu tilmaamo inuu yahay mas’uulka qoyska reer Asad.
Haddaba maxaan ka ognahay Mahir al-Assad?
Mahir Hafez al-Assad waxa uu ku dhashay Dimishiq 8-dii December 1967-dii, waxa uu ku soo barbaaray qoyska Asad ee xukumayay Suuriya tobanaan sano.
Beddelkii adeerkiis Rifaat al-Assad
Tan iyo caruurnimadiisii, Mahir waxa lagu yaqaanay shakhsiyad xoog badan oo dabeecad adag, laakiin muuqaalkiisa guud ma noqon mid la dareemo ilaa dabayaaqadii 1990-meeyadii.
Sida ay wararku sheegayaan, wuxuu ku noolaa meel u dhow madaxtooyada Dimishiq, waa “Fardoole aad u jecel fardaha” wuxuuna beer fardaha ku leeyahay deegaanka Yafour oo u dhow Dimishiq.
Sannadkii 1999-kii, Maher al-Assad waxa uu sameeyay ciwaanno ka dib markii ay soo baxeen warar sheegaya in uu toogtay seedigiis, Assef Shawkat, ka dib khilaaf soo kala dhex galay, isaga oo dhaawacay Shawkat, waxaana loo gudbiyay cusbitaal milateri oo ku yaalla Faransiiska si loogu daweeyo.
Iyadoo ay taasi jirto, Mahir waxa uu sii xoojiyay mowqifkiisa gudaha taliska Suuriya.
Bishii Juun 2000, Mahir waxaa loo doortay Golaha Dhexe ee Xisbiga Hantiwadaaga Carabta ee xisbul Bacath, tallaabadaas oo muujinaysa doorkiisa sii kordhayay ee taliska.
Kadib geeridii walaalkii Basil Al-Asad ee shilka baabuur bishii Janaayo 1994-tii, waxaa jiray rajo ah in Mahir laga yaabo in uu xukunka kala wareego aabihiis Hafez al-Assad, laakiin dabeecadda “qallafsan” ee Maher ayaa taas ka hor istaagtay, waxaana taas beddelkeeda loo doortay Bashaar.
Wargayska The Telegraph ee ka soo baxa Ingiriiska ayaa sheegay in dad badan oo Suuriyaan ahi ay Mahir u arkaan in uu yahay Rifaat cusub oo uu la dhashay Madaxweynihii hore ee Hafez al-Assad. Wargeysku waxa uu sheegay in xiriirka Mahir al-Assad iyo Bashaar Al-Assad uu “ku salaysan yahay habka wax ku oolka ah” ee ay dejiyeen Hafed iyo Rifaat al-Assad.
“Kawaanlihii Daraa”
Iyada oo mudaaharaadyada Suuriya ee looga soo horjeedo nidaamka reer Assad ay qarxeen 2011, Mahir al-Assad ayaa door muhiim ah ka qaatay xakamaynta mudaaharaadyada.
Isaga oo ahaa taliyaha qaybta 4-aad ee gaashaaman iyo ciidanka ilaalada Jamhuuriga, waxa uu gacan weyn ku lahaa maaraynta hawlgallada ciidamada.
Sababtaas awgeed, warbaahintu waxay ku tilmaantay inuu yahay “Kawaanlihii Daraa” ka dib markii uu ku lug lahaa xakamaynta mudaaharaadyadii magaalada ka dhacay bishii Abriil 2011.
Ilaalada Jamhuuriga, oo uu hoggaamiyo Mahir al-Assad, ayaa ahaa qaybta kaliya ee ciidamada Suuriya loo ogolaaday in la geeyo Dimishiq.
Bishii Abriil isla sannadkaas, madaxweynaha Maraykanka Barack Obama ayaa soo saaray amar madaxweyne oo lagu xayirayo hantida Mahir al-Assad ee Maraykanka “doorka uu ku leeyahay caburinta mudaaharaadayaasha.”
Midowga Yurub ayaa sidoo kale ku daray liiska saraakiisha Suuriya ee cunaqabataynta saaran, iyaga oo ku sifeeyay inuu yahay “horjoogaha ugu weyn ee rabshadaha ka dhanka ah dibad-baxayaasha.”
Sannadkii 2012, hay’adda ka faalloota xasaradaha caalamka ayaa daabacday warbixin ay qaar ka mid ah taageerayaasha nidaamka Suuriya ku tilmaameen Mahir al-Assad inuu yahay “qofka xooggan ee nidaamka”.
Mishiinka tahriibinta iyo ka ganacsiga daroogada
Isla sanadkaas waxaa soo baxay warar sheegaya in Mahir Al-Asad uu ku dhintay ama lagu dhaawacay qarax lagu dilay Assef Shawkat iyo madax kale, balse wararkaas waa la beeniyay.
Waxa uu sidoo kale ku eedeeyay Channel 2 ee Israa’iil inuu bixiyay amar ah in lagu qaado weerarrada kiimikada ee deegaanka Ghouta ee baadiyaha Dimishiq, kaas oo la sheegay in lagu dilay ilaa 1,200 oo qof bishii Agoosto 2013.
Markii uu sii waday taliskii Ilaalada Jamhuuriga, Mahir al-Assad waxa uu noqday qofka ugu saamaynta badan millatariga Suuriya, isaga oo leh qayb gaashaaman, Ilaalada Jamhuuriga ayaa la sheegay in ay yihiin kuwa ugu daacadsan taliska.
Bishii Maarso 2023, Mareykanka iyo Boqortooyada Ingiriiska ayaa cunaqabateyn dheeri ah ku soo rogay Mahir al-Assad iyo saaxiibadiis, oo ay weheliyaan kuwa ka ganacsada daroogada, eedeymaha ay ku lug leeyihiin warshadaha daroogada Suuriya iyo tahriibinta daroogada Captagon.
Qasnadda Maraykanka ayaa ku eedaysay Mahir al-Assad iyo Qaybta Afraad inay maal-geliyaan “qorshooyin dakhli-abuur oo sharci-darro ah, oo u dhexeeya sigaarka iyo talefannada gacanta si loo fududeeyo soo-saarka iyo tahriibinta Captagon.”
Bishii Abriil 2023, Midowga Yurub wuxuu cunaqabatayn ku soo rogay shakhsiyaadka iyo shirkadaha lala xiriirinayo Mahir al-Assad iyo qaybtiisa afaraad ee gaashaaman “kufsiga, dembiyada dagaalka, jirdilka, iyo fududaynta ka ganacsiga daroogada ee Suuriya.”
Nidaamka Assad waxaa loo aqoonsaday inuu yahay “shaqsigii ugu muhiimsanaa ee fududeeyey tahriibinta Captagon ee dekedaha Yurub.”
Isha: BBC
