Tehran (Wararka Maanta) – Mareykanka iyo Israa’iil “waxaa hubaal ah inay heli doonaan jawaab celin xun”, ayuu yiri hoggaamiyaha ugu sarreeya Iran, ka dib weerar ay Israa’iil ku qaadday Iran toddobaad ka hor.
Ayatollah Ali Khamenei, ayaa hadalkan u sheegay isagoo la hadlayey arday sabtidii ka hor sanad guuradii 45-aad ee ka soo wareegtay markii la weeraray safaarada Maraykanka ee Tahran sanadkii 1979-kii
Hanjabaada ayaa imaanaysa iyadoo Iran ay qiimeyneyso haddii iyo sida laga yeelayo weerarkii Israa’iil ee bishii hore.
Iran ayaa sheegtay in weerarkaas looga dilay afar askari kaas oo aargoosi u ahaa gantaallo ay Iran ku weerartay Israa’iil horraantii Oktoobar.
Weerarka Iran ayaa jawaab u ahaa dilka hogaamiyayaasha Xisbullah iyo Xamaas – kooxaha hubaysan ee Iran taageerto ee dagaalka kula jira Israa’iil iyo taliye sare oo Iran ah.
Khamenei, waxa uu sheegay in cadawga Iran, oo ay ku jiraan Israa’iil iyo Maraykanka, “hubaashii ay heli doonaan jawaab adag oo ku saabsan waxa ay ku hayaan Iran, dadka Iran, iyo kooxaha iska caabinta”.
Iran waxa loogu yeero “ dhidibka wax iska caabinta” waa isbaheysiga kooxaha ay taageerto Tehraan oo ay ka mid yihiin Xamaas ee Qasa, Xisbullahee Lubnaan, Xuutiyiinta Yemen, iyo kooxaha sida fiican u hubaysan ee Ciraaq iyo Suuriya. Badi waxa ay dawladaha reer galbeedka qaarkood u aqoonsadeen inay yihiin ururo argagixiso.
Israa’iil ayaa la sheegay in ay burbur xooggan u geysatay difaaca hawada Iran iyo awoodda gantaallada weerarkeeda 26-kii Oktoobar, inkastoo Iran aysan arrintaas qiran.
Israa’iil ayaa Iran u aragta in ay tahay taageeraha muhiimka ah ee weerarrada Xamaas ee lagu dilay 1,200 oo qof 7-dii Oktoobar ee sannadkii hore.
In ka badan 250 ayaa sidoo kale loo qafaashay Marinka Qasa iyagoo afduub ahaan halkaasi loogu haysto.
Wixii markaas ka dambeeyay Israa’iil waxay Qasa ka billowday howlgal ballaaran, kaas oo ay ku dhinteen in ka badan 43,300 oo qof, sida ay sheegtay wasaaradda caafimaadka ee dhulkaas oo ay maamusho Xamaas.
Israa’iil ayaa sidoo kale bishii Sebtembar ee sannadkan qaaday weerar ka dhan ah ururka Xisbullah ee dalka Lubnaan, kaddib muddo sannad ku dhow oo ay dagaallo ka socdeen xuduudda, kuwaasoo ay Xisbullah billaabeen inay ku taageerto Falastiiniyiinta maalin kaddib weerarrada Xamaas.
Israa’iil waxay sheegtay inay doonayso inay xaqiijiso inay si nabad ah ku soo laabteen tobanaan kun oo qof oo ka barakacay waqooyiga Israa’iil dib colaada halkaasi ka oogan.
In ka badan 2,800 oo qof ayaa lagu dilay Lubnaan tan iyo markaas, 1.2 milyan oo kalena waa ay barakaceen, sida ay sheegeen mas’uuliyiinta Lubnaan.
Maamulka Israa’iil ayaa sheegay in in ka badan 60 qof ay ku dhinteen weerrada diyaaradaha aan duuliyaha lahayn, iyo gantaallada Hezbollah ee waqooyiga Israa’iil iyo buuraha Golan ee la haysto.
Saraakiil sarsare oo Maraykan ah ayaa ku laabtay Bariga Dhexe si ay isugu dayaan in ay xabbad joojin ka dhex dhaliyaan Israa’iil iyo Xisbullah ee Lubnaan.
Xoghayaha arrimaha dibadda ee Maraykanka Antony Blinken ayaa sheegay in wada xaajoodyadu ay “horumar wanaagsan” sameeyeen Khamiistii heshiis suurtagal ah.
Brett McGurk oo ah isku duwaha bariga dhexe ee madaxweyne Biden iyo Amos Hochstein oo hormuud ka ahaa wada xaajoodka khilaafka Xisbullah ayaa gaaray Israa’iil inkasta oo Maraykanku hadda ku jiro doorashada madaxtinimada oo dalkaasi ka dhacaysa bilowga Bishan Nofember.
Tan iyo markii ay colaaddu sii korortay shan toddobaad ka hor, Israa’iil ayaa duqeymo cirka ah oo baahsan ka wadda guud ahaan Lubnaan iyo duullaan dhanka dhulka ah oo ay ku qaadday deegaannada u dhow xadka.
Isha: BBC